Het is beschreven als een "wondermateriaal" en de uitvinders ontvingen de Nobelprijs, maar er zijn al enkele onderzoeken die waarschuwen voor het potentiële gevaar van de omgang met grafeen, zowel voor de menselijke gezondheid als voor het milieu, vanwege de mogelijke risico's van hypothetische vervuiling.
Een uniek materiaal
Flexibel, ultradun, superbestendig, zelfherstellend, in staat om elektrische stromen te geleiden... het is goed voor praktisch alles en als de industrie het eenmaal begint toe te passen, is het mogelijk dat het alles om ons heen net zo zal veranderen als plastic deed in het midden van de vorige eeuw. Maar een paar studies van prestigieuze universiteiten roepen op tot voorzichtigheid bij de omgang met grafeen, omdat zo'n uniek materiaal niet vrij is van risico's voor mens en milieu.
Ten eerste heeft een groep biologen, ingenieurs en wetenschappers gespecialiseerd in de studie van materialen, allen behorend tot de Universiteit van Browb, een mogelijk risico op toxiciteit van grafeen voor menselijke cellen ontdekt. In een ander onderzoek heeft een team van de Riverside Bourns School of Engineering van de Universiteit van Californië de mogelijke schade ontdekt van interactie met het ecosysteem door de oxidatie van nanodeeltjes van grafeen, vooral hun vervuilende rol als ze in contact komen met oppervlakte- of grondwater.
Wat is grafeen?
Het is een materiaal dat bestaat uit een laagje koolstof met de dikte van een atoom. Het is ongelooflijk licht, maar tegelijkertijd ongelooflijk resistent, flexibel en in staat om elektrische ladingen en temperatuur perfect te geleiden. Het is nog maar 10 jaar geleden dat laboratoria grafeen konden isoleren en sindsdien probeert de industrie het om te zetten in een materiaal dat alle mogelijkheden biedt die het lijkt te bieden in commerciële toepassingen, hoewel het erop lijkt dat er niet zoveel geld en onderzoeksinspanningen zijn gestoken in het onderzoeken van de mogelijke negatieve effecten.
Juist door de aard van de structuur, enorm scherp (onthoud, één atoom dik) en zeer resistent zijn de eigenschappen die het potentieel gevaarlijk maken in contact met menselijke cellen, omdat ze de menselijke celmembranen (en die van andere levende wezens, natuurlijk) letterlijk kunnen doorsnijden met de daaruit voortvloeiende schade aan de longen (bij inademing) of de huid (bij contact). Een medisch implantaat gecoat met grafeen zou rampzalig kunnen zijn als de coating zou afbladderen, wat een bloedbad op cellulaire schaal zou aanrichten.
Goed om te weten
Wat betreft de oxidatie van grafeen nanodeeltjes, in contact met grondwater waar weinig organisch materiaal aanwezig is en het water een hoge hardheid heeft, zouden deze nanodeeltjes onstabiel kunnen worden en neerslaan op de bodem van de reservoirs. Aan de andere kant zouden de nanodeeltjes van grafeenoxide in oppervlaktewater met een hogere aanwezigheid van organisch materiaal stabieler blijven en de neiging hebben om mee te bewegen met de stromingen in de ondergrond en zouden ze ernstige schade van het bovengenoemde soort kunnen veroorzaken, juist vanwege hun opmerkelijke weerstand en extreme dunheid.
Voorlopig waarschuwen veiligheidsinstanties voor de omgang met grafeen vanwege het mogelijke risico op irritatie van huid, ogen en slijmvliezen en het gevaar van inademing en inslikken.